Είχα λίγο διαθέσιμο χρόνο αυτήν την εβδομάδα και είπα να πάρω στα σοβαρά την πρόταση του Π.Ι για το αναλυτικό πρόγραμμα της Χημείας Γ Λυκείου ( που «αποδέχθηκε» και το Υπουργείο )
Η βασική μου απορία ήταν εάν το σχολικό βιβλίο λειτούργησε ως βάση της πρότασης ( κοινώς εάν το έχει διαβάσει ποτέ κανείς ) ή η πρόταση είναι μια αναγραφή ενδεικτικών περιεχομένων με την μορφή τίτλων. Έτσι είπα να εστιάσω στην ενότητα της Ηλεκτρόλυσης όπως αυτή παρουσιάζεται στο κεφάλαιο της Οξειδοαναγωγής, μιας που αυτή μου φαίνεται ως η πιο «ξεχωριστή» ενότητα που προτείνει το αναλυτικό πρόγραμμα. Εάν θυμάμαι καλά η τελευταία ( όποια ) αναφορά είχε γίνει στο βιβλίο το δεσμών ( Βασιλειάδης – Εκδόσεις Ίδρυμα Ευγενίδου ). Εκεί υπήρχε η ενότητα των κανονικών δυναμικών οξειδοαναγωγής και το στοιχείο Daniel ( γαλβανικά στοιχεία ) χωρίς όμως να περιγράφεται το φαινόμενο της ηλεκτρόλυσης και η επιμετάλλωση.
Η σελίδα 25 ξεκινά με την παράγραφο :
Η πηγή συνεχούς ρεύματος παράγει ηλεκτρόνια ; Έχω την αίσθηση ότι σε κάθε αναφορά που κάνουμε για τις ηλεκτρικές πηγές διατυμπανίζουμε ότι η μπαταρία δημιουργεί την απαραίτητη διαφορά δυναμικού ώστε να κινηθούν προσανατολισμένα τα ήδη υπάρχοντα ηλεκτρόνια του μεταλλικού αγωγού ; Κάνω λάθος ;
Οι απορίες μου ξεκινούν στην περιγραφή της ηλεκτρόλυσης των υδατικών διαλυμάτων.
Δεν είναι λογικό η παράγραφος αυτή να διδαχθεί μετά την περιγραφή των φαινομένων που πραγματοποιούνται κατά την διάλυση ηλεκτρολυτών σε υδατικά διαλύματα ; Στο σχολικό βιβλίο ( στην ενότητα της ηλεκτρόλυσης !!! ) περιγράφονται διαστάσεις αλάτων και ισχυρών βάσεων , ιοντισμός οξέων και αυτοιοντισμό του νερού.]
Ακόμα και εάν παραβλέψουμε την περιγραφή των οξέων και βάσεων κατά Arrhenius ( που είναι η γενική πρακτική και στην διεθνή βιβλιογραφία περί ηλεκτρόλυσης ) είναι εντυπωσιακή η επιλογή να παρουσιάζεται ως «ανταγωνιστική» μορφή των ιόντων της διαλυμένης ουσίας , τα ιόντα Η+ και ΟΗ- που προέρχονται από τον αυτοιντισμό του νερού και όχι το Η2Ο που θα βόλευε περισσότερο.
Να πούμε βέβαια ότι τα ιόντα Η+ και ΟΗ- που προέρχονται από τον αυτοιοντισμό του νερού δεν αναφέρονται πουθενά στις σειρές εκφορτίσεως ( παρά μόνο η μορφή [Η2Ο] … η αγκύλες είναι συμβολισμός του βιβλίου). Στα μπλέ ( επεξηγηματικά ) πλαίσια η δράση του νερού περιγράφεται ( μάλλον ) με τον πιο δύστροπο τρόπου που θα μπορούσε να υπάρξει ( πες βρε αδελφέ , έτσι στην άνοδο και έτσι στην κάθοδο !!! ) :
Στην σελίδα 26 δίνεται η σειρά εκφορτίσεως των ανιόντων και στο παράδειγμα που δίνεται ( ακριβώς από κάτω ) δεν εφαρμόζεται ( !!!! ) μιας που επιλέγεται η περιγραφή της ηλεκτρόλυσης ενός πυκνού ( δεν αναφέρεται !!!! ) υδατικού δ/τος NaCl στην οποία ανατρέπεται η σειρά εκφόρτισης ( !!!! )
Άστοχη διδακτικά η επιλογή αυτού του ( του 1ου !!! ) παραδείγματος όπου τα ιόντα ΟΗ που προέρχονται από τον αυτοιοντισμό του νερού αν και προηγούνται έναντι των ιόντων Cl τελικά ( λόγω της μεγάλης τιμής της συγκέντρωσης των ιόντων Cl ) δεν είναι αυτά που θα εκφορτιστούν στην άνοδο.
Το υδατικό δ/μα NaCl δεν χαρακτηρίζεται ώς πυκνό ή ώς αραιό, ( γιατί – ορθά – δεν θέλουμε να μπούμε σε τέτοιες – σημαντικές – λεπτομέρειες ) KAI έτσι ο μαθητής βλέπει να μην ισχύει η σειρά που δύο γραμμες πιο πάνω έδωσε το βιβλίο. Εμείς ξέρουμε ότι έχει σημασία εάν το δ/μα NaCl είναι πυκνό ή αραιό και αυτό που περιγράφει το σχολικό βιβλίο αφορά πυκνό δ/μα NaCl , ο μαθητής όμως βλέπει μια εξαίρεση στο 1ο παράδειγμα με το οποίο καλείται να καταλάβει την διαφορά του τήγματος με το υδατικό δ/μα .
WTF !!! ( που έλεγε και η Μπουμπουλίνα )
Να πούμε στον μαθητή «…Μεταξύ αυτών των δύο από τη σειρά εκφόρτισης προηγούνται τα Η2Ο. Άρα αυτά θα έπρεπε να οξειδωθούν στην άνοδο. Παρόλα αυτά, στην άνοδο πάνε και οξειδώνονται τα Cl- γιατί έχουν μεγαλύτερη συγκέντρωση» ή να κάνουμε τους τρελούς ;
Ξεπερνώντας το γεγονός ότι στην αναφορά του υδατικού δ/τος Η2SO4 δεν γίνεται καμία αναφορά στην ύπαρξη των ιόντων HSO4- ( πταίσμα στην ηλεκτροχημεία , σοβαρότατο λάθος στην ιοντική ισορροπία ) ας πάμε στο δ/μα CuSO4. Με την τόσες συμπυκνωμένες πληροφορίες ειλικρινά δεν μπορώ να καταλάβω εάν η αναφορά της ύπαρξης των ιόντων ΟΗ στο διάλυμα αφορά τα ιόντα που προέρχονται από τον αυτοιοντισμό του νερού ή την «υδρόλυση» του ιόντος SO4. ( που δεν πρέπει ακόμα να πω ή που πρέπει να πώ ; ) Ίσως το καταλάβει κάποιος μαθητής.
Το παράδειγμα της μη χρήσης αδρανών ηλεκτροδίων , το σχόλιο-λεζάντα στην εικόνα 1.3 περί καθαρισμού μετάλλων ( τα δραστικά μέταλλά ( Zn ) μένουν στο διάλυμα , τα λιγότερο ηλεκτροθετικά ( Au ) καταβυθίζονται και ο Χαλκός περνά απέναντι ) και η παράγραφος της επιμετάλλωσης , υπερ απλοποιούν τα φαινόμενα σε σημείο που είναι λογικό να δημιουργούνται αλμάτα λογικής.
Για τους νόμους Faraday και τα γαλβανικά στοιχεία δεν θα γράψω τίποτα. Για το 1ο γιατι δεν τους θεωρώ τόσο μα τόσο (συμπληρώστε ότι θέλετε ) ώστε να βάλουν άλλο ένα σημείο στοιχειομετρίας στην ύλη και για το 2ο γιατί μετά από αυτά που διάβασα στην ηλεκτρόλυση απογοητεύτηκα και δεν τόλμησα να πάω στα γαλβανικά.
Καταλήγω στο συμπέρασμα ότι ή δεν έχουν διαβάσει προσεκτικά το βιβλίο ή ότι ετοιμάζουν καινούργια. ( για να το ελαφρύνω λίγο )
Όλα αυτά σε «χημικά ανώριμους» μαθητές , που έχουν διδαχθεί «παραμύθια» ως Χημεία στο Γυμνάσιο ( αυτό το βιβλίο του Γυμνασίου πότε θα το αποσύρουν ; ) και πασαλείμματα στις 2 πρώτες τάξεις του Λυκείου ( γνωρίζοντας ότι δεν θα εξεταστούν σε αυτά στο τέλος ). Και μετά φταίνε οι μέλισσες ( που απλά έρχονται )…
Επίλογος
Όπως έχω ξαναγράψει , μάλλον το σχολείο θα χάσει την μεγάλη ευκαιρία που του δίνεται να πρωταγωνιστήσει στην προετοιμασία των μαθητών για τις Πανελλήνιες εξετάσεις. Η ύλη πρέπει να βγαίνει μέσα στον Μάρτιο ώστε οι μαθητές να έχουν 2,5 μήνες επανάληψης ( και κυρίως εμπέδωσης ) όλων αυτών που έχουν διδαχθεί. Θέλετε να το δεχθείτε ; Καλώς … Δεν θέλετε ; … η πραγματικότητα ( ξεκίνημα της προετοιμασίας των μαθητών για τις πανελλήνιες από την Β και άδεια σχολεία τον Απρίλιο Μάιο ) θα μας το θυμίζει κάθε χρόνο.
Τα εξάωρα μαθήματα προσφέρουν στο σχολείο αυτήν την δυνατότητα. Αυτό και μόνο αυτό. Τα υπόλοιπα δεν αλλάζουν τίποτα.
ΥΓ . Την άποψη ότι η μεγαλύτερη ύλη οδηγεί σε απλούστερα θέματα δεν την συμμερίζομαι. Ποιος δεν θα διδάξει ασκήσεις ισοτονικών δ/των , μείγματα θερμοχημείας και απώλειες θερμιδομέτρων ; Ποιος δεν θα διδάξει επαγωγικό φαινόμενο και pH διαλυμάτων ίσων συγκεντρώσεων ; Ποιος δεν θα διδάξει ασκήσεις Qc ;
Αλήθεια , πόσο απέχει το θέμα :
«Τα δ/τα αναμειγνύονται, οπότε το Η2Ο2 αντιδρά πλήρως σύμφωνα με την αντίδραση :
Η2Ο2 + ΗΙ ⟶ Ι2 + Η2Ο
Δ1. α) Να γραφούν οι συντελεστές της χημικής εξίσωσης.
β) Να προσδιορίσετε το οξειδωτικό και το αναγωγικό σώμα στα αντιδρώντα.
γ) Να υπολογίσετε τα mol του παραγόμενου ιωδίου»
από το θέμα
«Δίνεται διάλυμα Υ4 νιτρικού οξέος (ΗNO3), το οποίο αντιδρά με ποσότητα σιδήρου σύμφωνα με τις αντιδράσεις (2) και (3):
Fe + HNO3 → …. NO …
Fe + HNO3 → …. NO2 …
α) Να συμπληρωθούν οι συντελεστές των χημικών αντιδράσεων (2) και (3).
β) Από την υψικάμινο λαμβάνεται δείγμα ακάθαρτου μεταλλικού σιδήρου. Μέρος αυτού του δείγματος μάζας 10 g υφίσταται κατεργασία με 1 L διαλύματος Υ4. Δίνεται ότι οι προσμείξεις δεν αντιδρούν με το HNO3 και ότι ο όγκος του Υ4 δεν μεταβάλλεται.
Αν τελικά παράγονται 1,68 L NO (g) και 6,72 L ΝΟ2 (g) σε STP και δίνεται ότι το διάλυμα που προκύπτει έχει pH = 1, να υπολογιστούν:
i) Η περιεκτικότητα (% w/w) του ακάθαρτου μεταλλεύματος σε σίδηρο
ii) Η αρχική συγκέντρωση του νιτρικού οξέος (διάλυμα Υ4)»
Η απάντηση είναι 15 μήνες . ( μόλις !!!! )
Καλά κρασιά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου