Κυριακή 23 Νοεμβρίου 2014

Διαγώνισμα Χημείας Α Λυκείου Α Τετραμήνου - Περιοδικός Πίνακας / Χημικός Δεσμός

Στο Α Τετράμηνο της Α Λυκείου συνήθως εξετάζω γραπτά
1. Την ενότητα του ατόμου και της διαλυτότητας
2. Τον περιοδικό πίνακα και τον χημικό δεσμό
3. Την γραφή του μοριακού τύπου και την ονομασία χημικών ενώσεων

Συνήθως τον Περιοδικό πίνακα και τον χημικό δεσμό, τον εξετάζω με ωριαίο διαγώνισμα, μιας που εκτιμώ ότι μπορεί να δώσει μια "students friendly" εξέταση με "γρήγορα" και "παιχνιδιάρικα" θέματα.


Το διαγώνισμα ( χωρίς όμως τις απαντήσεις ) είναι διαθέσιμο εδώ.

Κυριακή 9 Νοεμβρίου 2014

Τράπεζα Θεμάτων Χημείας Β Λυκείου 2014-2015

Ολόκληρη την τράπεζα θεμάτων Χημείας Β Λυκείου για το σχολικό έτος 2014-2015 μπορείτε να την βρείτε σε ένα αρχείο pdf στο blog του συναδέλφου και φίλου Κώστα Χαρκοπλιά.

Η ανάρτηση του βρίσκεται εδώ 

Αντιστοίχηση pH

Η άσκηση είναι εμπνευσμένη από το θέμα 4α του διαγωνίσματος των Πανελληνίων εξετάσεων για την Χημεία Θετικής Κατεύθυνσης των Ημερησίων Λυκείων 2014 . Το θέμα ζητούσε να γίνει αντιστοίχηση μεταξύ διαλυμάτων και τιμών pH. Το "πονηρόν" του θέματος ήταν ότι έπρεπε ( παρόλο που δεν ήταν ζητούμενο ) να βρεθεί και η σταθερά ιοντισμού ενός ηλεκτρολύτη, για να χρησιμοποιηθεί σε ένα ερώτημα που ακολουθούσε. 

Το ερώτημα αιφνιδίασε ώς προς την φύση του ( θεωρητική άσκηση στο θέμα 4 ) παρά επί της ουσίας του. Η εκδοχή μου προσπαθεί να τα συνδυάσει και τα δύο.



Δευτέρα 3 Νοεμβρίου 2014

Σύγκριση ισχύος ηλεκτρολυτών

Η σύγκριση της ισχύος ηλεκτρολυτών είναι από τα πιο ενδιαφέροντα "θέματα Β" του κεφαλαίου της Ιοντικής ισορροπίας. Εφόσον ο διαλύτης και η θερμοκρασία του διαλύματος είναι κοινή για όλα τα ως προς μελέτη διαλύματα μπορεί να γίνει μέσω σύγκρισης της σταθεράς ιοντισμού ή μέσω σύγκρισης του βαθμού ιοντισμού ( με την προϋπόθεση ότι η συγκέντρωση είναι ίδια )

Συνήθως μέσα σε μία τέτοια άσκηση "πετάμε" και ένα διάλυμα στο οποίο πρέπει να αποδείξουμε ότι περιέχεται ισχυρός ηλεκτρολύτης.

Μια τέτοια άσκηση παρουσιάζεται σε αυτήν την ανάρτηση.



Τετάρτη 29 Οκτωβρίου 2014

Τράπεζα Θεμάτων Α Λυκείου 2014-2015 ( 1ο Κεφάλαιο )

Αναδημοσιεύω την δουλεία του συνάδελφου Γιάννη Καλαμαρά για το http://xhmeiastokyma.gr/ πάνω στα θέματα της Τράπεζας Θεμάτων του 1ου κεφαλαίου της Α Λυκείου για το δ.ε 2014-2015

Παρασκευή 24 Οκτωβρίου 2014

Διαγώνισμα στην Ονοματολογία - Ισομέρεια - Ομόλογες Σειρές ( Β Λυκείου - 1ο Κεφάλαιο )

Ένα απαιτητικό διαγώνισμα στο 1ο κεφάλαιο της Χημείας της Β Λυκείου. Είναι ένα διαγώνισμα που δεν θα έβαζα ποτέ στην τάξη αν και ήθελα τα περισσότερα από αυτά να μπορούσαν να τα απαντήσουν οι μαθητές ( δίνοντας τους βέβαια τον κατάλληλο χρόνο ).

Ίσως θα ήταν καλύτερο να συγκρίνουν οι μαθητές το "σκόρ" τους τώρα αλλά και τον Μάιο, όπου θα έχει μεσολαβήσει ένα 7μηνο ενασχόλησης με την οργανική Χημεία.


Το αρχείο είναι διαθέσιμο εδώ 

Παρασκευή 10 Οκτωβρίου 2014

Ερωτήσεις Πολλαπλής επιλογής Πανελλήνιων εξετάσεων (2012-2014 ) στην Ατομική θεωρία

Οι τελευταίες εκδόσεις των δημοφιλέστερων σχολικών βοηθημάτων στην Χημεία της Γ Λυκείου σταματούν γύρω στο 2012. Αυτό γιατί η αλλαγή στο εξεταστικό σύστημα ανάγκασε τους εκδοτικούς οίκους αλλά και τους συγγραφείς να κρατήσουν μια στάση αναμονής μέχρι να ανακοινωθεί η νέα ύλη του μαθήματος.
Μάζεψα σε ένα αρχείο τα 17 ερωτήματα πολλαπλής επιλογής που έπεσαν από το 2012 έως το 2014 ( από 12 διαγωνίσματα πανελληνίων εξετάσεων ) και δημιούργησα ( για 1η φορά ) ένα αρχείο ώστε η εξέταση να γίνεται on-line. Στα ερωτήματα αυτά πρόσθεσα και αυτά που έπεσαν στην προσομοίωση της ΟΕΦΕ ( αυτών των ετών ) για να γίνει πιο πλήρη την η μελέτη αυτών των ετών.











Δευτέρα 29 Σεπτεμβρίου 2014

Ηλεκτρονιακοί τύποι Lewis

... Κλείσιμο του κεφαλαίου της ατομικής θεωρίας με τους ηλεκτρονιακούς τύπους Lewis. H θεωρία των ηλεκτρονιακών τύπων του Lewis είναι μια προ-κβαντική θεωρία ( δηλ ... ατομικά τροχιακά ... υποστιβάδες κτλ ...και όλα όσα μάθαμε ώς τώρα .... δεν υπάρχουν !!!) και θα "κολλήσει" αργότερα με την 1η ενότητα της οργανικής χημείας.



Πέμπτη 25 Σεπτεμβρίου 2014

Περιοδικός πίνακας - Περιοδικές ιδιότητες

Αν και το μυαλό μου δεν είναι συγκεντρωμένο ( με το θέμα που έχει προκύψει με την Χημεία της Θετικής Κατεύθυνσης ) , αναρτώ μια άσκηση πάνω στον Περιοδικό Πίνακα και στις περιοδικές Ιδιότητες που έχω ετοιμάσει εδώ και καιρό.

Τετάρτη 24 Σεπτεμβρίου 2014

Διδακτέα-εξεταστέα ύλη Χημείας Α και Β Λυκείου Ημερησίων Λυκείων 2014-2015

Καμία αλλαγή ... τελικά !!!

Στην Α Λυκείου .... ίδια ύλη με την περσινή. Εκτός τα οξείδια και η "βαριά στοιχειομετρία". Το κεφάλαιο της Πυρηνικής Χημεία δεν μπήκε τελικά στην ύλη.

Στην Β Λυκείου ... πιο ρεαλιστική ύλη. Θα φτάσουμε μέχρι το γαλακτικό οξύ δηλ μέχρι εκεί που φτάναμε κάθε χρόνο ;-) ... Μου έκανε εντύπωση που δεν ήρθε κάποια οδηγία για τις ασκήσεις περίσσειας και διαδοχικών αντιδράσεων .

Δευτέρα 8 Σεπτεμβρίου 2014

Κβαντικοί αριθμοί - αρχές ηλεκτρονιακής δόμησης

Οι κβαντικοί αριθμοί είναι από πιο "παιχνιδιάρικα" ( αλλά ταυτόχρονα "σπαστικά" ) σημεία στην ενότητα της ατομικής θεωρίας. Απαιτούν καθαρό μυαλό και ο συνδυασμός τους με τις αρχές ηλεκτρονιακής δόμησης ( ιδιαίτερα με τον κανόνα Hund ) μπορεί να δώσει πολύ ενδιαφέροντα ερωτήματα Β θέματος.



Παρασκευή 5 Σεπτεμβρίου 2014

Τα νέα βιβλία Χημείας Α και Β Λυκείου για το σχολικό έτος 2014-2015

Το "νέα" θα έπρεπε να μπεί σε "εισαγωγικά" . Το Νέο Λύκειο θα αντλήσει την ύλη του από τα περσινά βιβλία Χημείας. Η Χημεία στην Β Λυκείου θα είναι η γνωστή "Γενική Παιδείας" ( περιμένω να δώ πως - και εάν - θα καλυφθεί το κενό της διδασκαλίας των στοιχειομετρικών ασκήσεων περίσσειας / διαδοχικών αντιδράσεων / καθαρότητας δείγματος )

Τα βιβλία σε μορφή pdf είναι διαθέσιμα ...

Δευτέρα 1 Σεπτεμβρίου 2014

Ατομικό πρότυπο Bohr - Μήκος Κύματος De Broglie

... Καλή σχολική χρονιά .

Ξεκινάμε την σχολική χρονιά 2014-2015 με μία απλή άσκηση πάνω στο ατομικό πρότυπο Bohr ( και στην εφαρμογή του στα υδρογονοειδή ιόντα ) και ένα κλασικό ερώτημα στο μήκος κύματος κατά De Broglie.


Τρίτη 19 Αυγούστου 2014

Πρόγραμμα σπουδών Χημείας Α' και Β' Λυκείου 2014-2015 ( 19/8/2014 )

Λαμβάνοντας υπόψη την με αρ. 48/21-07-2014 πράξη του Δ.Σ. του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής, σας γνωρίζουμε ότι για το σχ. έτος 2014-2015 το Πρόγραμμα Σπουδών για το μάθημα της Χημείας στην Α΄ και Β΄ τάξη Γενικού Λυκείου καθορίζεται με την με αρ. πρωτ. Γ2/1095/05-03-1999 Υ.Α. (ΦΕΚ Β΄ 343).

Το ΦΕΚ του 1999 ( wow αυτό θα πεί πρόοδος !!!! ) είναι διαθέσιμο ...

Παρασκευή 4 Ιουλίου 2014

Στατιστικά Πανελληνίων Χημείας Θετικής Κατεύθυνσης 2014 ( και ραντεβού μετά τον 15Αυγουστο )

Τελικά δεν πέσαμε - πολύ - έξω.

Οι μαθητές "έγραψαν" στην Χημεία καλύτερα από πέρυσι. Μπορεί όπως έχουμε ξαναπεί η εξέταση να απαιτούσε πιο πολύ προσπάθεια αλλά ... "μόρια υπήρχαν". To 100 μπορεί να ήταν δυσκολότερο από κάθε άλλη φορά ( λόγω των κακών εκφωνήσεων στο B1α και στο Δ4 ) αλλά για τους μαθητές ήταν πιο εύκολο να ξεπεράσουν το 18 ( 90/100) και να παρουσιάσουν άριστη επίδοση.

Συγκριτικά από το 2009 έως το 2014 ...


Οι μαθητές έγραψαν ελαφρώς καλύτερα από πέρυσι . Η εκτίμηση μου είναι ότι οι μαθητές του 0-5 έφτασαν στην ζώνη του 5-12 ( 5 πολλαπλής στο 1ο θέμα δεν είχε συμβεί ΠΟΤΕ .... όλο και κάποιο Σ/Λ υπήρχε ή κάποιο αντιστοίχησης - συμπλήρωσης υπήρχε ) , ενώ αυτοί του 12-15 ή του 15-18 μπόρεσαν να "ανέβουν" μια κατηγορία.

Η αλλαγή της ομάδας θεματοδόσίας αποτυπώνεται στην διακοπή της πτωτικής πορείας του ποσοστού των αριστούχων .

Ένας άλλος συγκριτικός πίνακας που δείχνει την διακοπή της γενικότερης πτωτικής πορείας των επιδόσεων των μαθητών είναι και ο παρακάτω ...


Η βελτίωση είναι ιδιαίτερα αισθητή στο σταθμισμένο μέσο όρο ( που προκύπτει από το σύνολο των επιδόσεων ) αλλά φαίνεται και στους δύο άλλους σταθμισμένους ΜΟ που εστιάζουν στις υψηλές βαθμολογίες ...

Καλό Καλοκαίρι ...

Δευτέρα 30 Ιουνίου 2014

Υπολογισμός Μορίων Πανελληνίων Εξετάσεων

Νομίζω ότι είναι το καλύτερο που κυκλοφορεί .

Από τον Σιντσαλή Ηλία.

Διαθέσιμο εδώ και εδώ .

Παρασκευή 27 Ιουνίου 2014

Απαντήσεις επαναληπτικών εξετάσεων Χημείας και Χημείας - Βιοχημείας 2014

Ανεβάζω ( κάπως βιαστικά ομολογώ ) τις ενδεικτικές μου απαντήσεις στην εξέταση της Χημείας και της Χημείας - Βιοχημείας των επαναληπτικών εξετάσεων του 2014.

Τα θέματα είναι διαθέσιμα εδώ  ...

Τα θέματα των επαναληπτικών εξετάσεων μου φάνηκαν εξαιρετικά ( πολύ καλύτερα από αυτά των γενικών εξετάσεων ).

Οι ενδεικτικές μου λύσεις είναι διαθέσιμες ...

Τρίτη 10 Ιουνίου 2014

Χημεία Θετικής Κατεύθυνσης ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ Λυκείων - Θέμα Β2.γ ( Έλεγχος Προσεγγίσεων )

... εκτός από τα Ημερήσια Λύκεια υπάρχουν και τα Εσπερινά, τα οποία έχουν και αυτά εξετάσεις στην Χημεία Θετικής Κατεύθυνσης . Τα θέματα είναι σχεδόν ίδια με αυτά των Ημερησίων ( φέτος η διαφοροποίηση ήταν σε 2 ερωτήματα των 9 μονάδων )

Το διαγώνισμα Χημείας στο οποίο εξετάστηκαν οι μαθητές των Εσπερινών Λυκείων στην Χημεία μπορείτε να το δείτε εδώ 

Το διαγώνισμα αυτό , είχε ένα πολύ ενδιαφέρον ερώτημα ιοντικής ισορροπίας , το οποίο ξεχωρίζει για δύο λόγους :

1) εστίαζε στον έλεγχο ορθότητας των γνωστών προσεγγίσεων
2) η ( μοναδική ) προτεινομένη λύση από επιστημονικό φορέα είναι .... λάθος. ( ελπίζω μετά από αυτήν την ανάρτηση να διορθωθεί )


Κυριακή 8 Ιουνίου 2014

To σχόλιο μου για τα θέματα των πανελληνίων εξετάσεων στην Χημεία Θετικής Κατεύθυνσης 2014

Την Παρασκευή 6/6/2014 οι μαθητές της Θετικής Κατεύθυνσης διαγωνίστηκαν στην Χημεία. Οι εντυπώσεις που άφησε η εξέταση είναι ανάμεικτες αλλά οι πλειοψηφία των μαθητών ( και των συναδέλφων ) έδωσε αρνητικό βαθμό στην φετινή θεματοδοσία.

Θα προσπαθήσω να δω την εξέταση όσο πιο ψύχραιμα ( και δίκαια ) μπορώ, εξετάζοντας τόσο επιμέρους θέματα της όσο και την συνολική εικόνα της. Προφανώς θα γράψω την άποψη μου και θα χρησιμοποιήσω αναλυτικούς πίνακες που προκύπτουν από την προσωπική εκτίμηση ( την έκφραση «από την εμπειρία που απέκτησα διδάσκοντας το μάθημα xx χρόνια» την μισώ αφάνταστα ) και χωρίς να υπάρχει κανένα επίσημο στοιχείο ακόμα ( από τα κέντρα διόρθωσης κτλ )

Κατά αρχάς …
Ψυχολογικές ανατροπές
Οι μαθητές μπήκαν να εξεταστούν στην Χημεία περιμένοντας μια εύκολη εξέταση. Τα 4 μαθήματα που προηγήθηκαν δεν προκάλεσαν με τα θέματα τους και προφανώς όλοι περίμεναν να μην συμβεί αυτό στην Χημεία ( και εγώ μαζί ). Δεν γκρίνιαξε κανείς στα Μαθηματικά κατεύθυνσης ( αληθεύει ότι εάν εξαιρέσεις το Γ1, το υπόλοιπο Γ και Δ ήταν πιο δύσκολο από πέρυσι ? ) αφού όλοι (?) έφταναν συναντώντας λογικές δυσκολίες μέχρι το 9 – 11 .
Η εξέταση στην Χημεία δεν ήταν η αναμενόμενη και αυτό πολλαπλασίασε τις αρνητικές εντυπώσεις.

Χημεία – Rest of the world : 0 – 1 

Παρασκευή 6 Ιουνίου 2014

Θέματα και απαντήσεις στην Χημεία Θετικής Κατεύθυνσης Ημερήσιων ΓΕΛ 2014

Θέματα Πανελληνίων Ημερησίων Λυκείων στο μάθημα της Χημείας Θετικής Κατεύθυνσης

Τα θέματα είναι διαθέσιμα εδώ

Ενδεικτικές απαντήσεις ( μαζί με σχολιασμό του τρόπου σκέψης που οδηγούσε στην λυση ) ...

Τετάρτη 4 Ιουνίου 2014

Θέματα και απαντήσεις στην Χημεία - Βιοχημεία των Ημερησίων ΓΕΛ 2014

Πρώτη εξέταση για φέτος στην "μικρή" Χημεία του μαθήματος Χημεία - Βιοχημεία . Ωραία και στρωτά θέματα που εστίαζαν στους διδακτικούς στόχους του μαθήματος.

Ένα - δυο πιο συγκεκριμένα σχόλια:
- μ' άρεσε το ερώτημα με τις συνθήκες αντίδρασης
- στο Β1 περιττό το δεδομένο της ευθύγραμμης ανθρακικής αλυσίδας
- δεν ξέρω εάν είναι παράληψη ή θέλει να ελέγξει κάτι η έλλειψη της οδηγίας περί προσεγγίσεων στο Β
- εκτιμώ ότι έχει ξεχαστεί να δηλωθεί ότι η προσθήκη των 0,005 mol ΗCl στο Β4  γίνεται χωρίς μεταβολή όγκου για το διάλυμα. 

Πέμπτη 29 Μαΐου 2014

Όλα τα ερωτήματα Σωστού / Λάθους της Τράπεζας Θεμάτων Χημείας 2013-2014

Ο συνάδελφος Γιάννης Καλαμαράς μάζεψε όλα τα ερωτήματα της Τραπεζας θεμάτων Χημείας 2013-2014 και τα απάντησε , δίνοντας και μια σύντομη απάντηση / μικρή αιτιολόγηση.



Το αρχείο είναι διαθέσιμο ...

Δευτέρα 26 Μαΐου 2014

Τράπεζα Θεμάτων Χημείας Α Λυκείου 2013-2014

"'Άνοιξε" η τράπεζα θεμάτων του ΙΕΠ για τις εξετάσεις της Α Λυκείου του σχολικού έτους 2013-2014.

Για την Α Λυκείου του Γενικού Λυκείου τα θέματα είναι διαθέσιμα ...

Παρασκευή 23 Μαΐου 2014

Ένα απίστευτο κόλπο για να γράψεις καλά στις εξετάσεις . Δείτε το πριν το "κατεβάσει" το Υπουργείο.

Όλοι ψάχνουν ένα "κόλπο" για να γράψεις καλά στις εξετάσεις. Ο πιτσιρικάς εδώ το έχει βρεί και το μοιράζεται μαζί μας .

Σας το δείχνω και εγώ.

Σάββατο 17 Μαΐου 2014

Θέματα Πανελληνίων Χημείας ανά κεφάλαιο

Μια τεράστια δουλεία από τον Διονύση Μάργαρη ( ιδρυτή και διαχειριστή του ylikonet.gr ). Όλα τα θέματα πανελληνίων στην Χημεία των Κατευθύνσεων από το 1999 ( νομίζω ) έως το 2013.
Τόσο σε pdf όσο και σε word.

Χρησιμότατο ( για μαθητές και καθηγητές )

Τα αρχεία είναι διαθέσιμα ...

Τρίτη 13 Μαΐου 2014

Αποδείξεις στην Ιοντική Ισορροπία

Αν και έχω υποσχεθεί να MHN κάνω ανάρτηση μέχρι τις Πανελλήνιες .... ειλικρινά δεν κρατιέμαι να μην σαν παρουσιάσω την εξαιρετική δουλειά των εξαιρετικών συναδέλφων Τάσο Μπόκαρη και Κώστα Χαρκοπλιά  που έφτιαξαν ένα φυλλάδιο με αποδείξεις σχέσεων στο κεφάλαιο της Ιοντικής Ισορροπίας.

Πέμπτη 8 Μαΐου 2014

Πρόβλημα στο Dropbox !!!

Τα αρχεία του Chem4exams είναι ανεβασμένα στο Dropbox. Αυτή την περίοδο το Dropbox αλλάζει πολιτική και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τα αρχεία να μην είναι διαθέσιμα.

Στο Dropbox προσπαθούν να κάνουν αλλαγές και να διορθώσουν το πρόβλημα αλλά μέχρι τότε ...

 

Μέχρι τότε ... υπομονή.

υγ ... θα προσπαθήσω να μεταφέρω τα link στο copy.com ώστε να είναι διαθέσιμα για τις επαναλήψεις. 

Πέμπτη 24 Απριλίου 2014

Τράπεζα Θεμάτων Χημείας Α Λυκείου 2014 - Το παράδειγμα του ΙΕΠ

Το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής ( wow !!! ) καλεί την εκπαιδευτική κοινότητα να στείλει θέματα ( μέχρι σήμερα 24/4/2014 δεν έχει κοινοποιηθεί η διεύθυνση - πλατφόρμα που θα σταλούν τα προτεινόμενα θέματα !!! ) τα οποία μετά από επιλογή θα συγκροτήσουν την περίφημη Τράπεζα Θεμάτων.

Η πρόσκλησή του για την Χημεία  περιελάμβανε και ένα διαγώνισμα - πρότυπο για το πως θα είναι τα θέματα εξέτασης. Χρησιμοποιώντας διάφορους pdf editors αφαίρεσα τα σχόλια και τις υποδείξεις του διαγωνίσματος και κράτησα μόνο τα ερωτήματα.

Τρίτη 22 Απριλίου 2014

Θέματα Πανελληνίων Χημείας - Θέματα προσομοίωσης ΟΕΦΕ

 Χριστός Ανέστη.

Όσο πλησιάζουμε προς τις Πανελλήνιες εξετάσεις τόσο πιο πολύτιμα είναι τα παλαιότερα θέματα. Μετά από πολύ ψάξιμο στο internet κατέληξα ότι οι πιο οργανωμένες βάσεις θεμάτων βρίσκονται στις παρακάτω σελίδες. ( σε καμία περίπτωση δεν τις διαφημίζω απλά αναγνωρίζω μια πολύ σοβαρή δουλεία που έχει γίνει σε θέμα οργάνωσης )

Τρίτη 15 Απριλίου 2014

Ημερομηνίες Πανελληνίων Εξετάσεων 2014 ( Ημερήσια ΓΕΛ )

Επίσημα ....

To Υπουργείο ανακοίνωσε τις ημερομηνίες των Πανελληνίων εξετάσεων 2014 ...
Έναρξη 28/5/2014 ...Χημεία 6/6/2014



Δευτέρα 14 Απριλίου 2014

Επαναληπτικές Πανελλήνιες Χημείας 2012 - Θέμα Δ

Καθώς πλησιάζουμε προς τις πανελλήνιες οι μαθητές θα πρέπει να είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν θέματα που απαιτούν μεγάλη προσοχή και ιδιαίτερα μεγάλα στην έκτασή τους.

Θα πρέπει να εμπιστευτούν τις γνώσεις τους και τις οδηγίες των καθηγητών τους και να αντιμετωπίσουν τα θέματα ψύχραιμα και σοβαρά.

Ένα ακραίο παράδειγμα της έκτασης που μπορεί να πάρει ένα θέμα, είναι το θέμα Δ των επαναληπτικών εξετάσεων Χημείας των ΓΕΛ του 2012. Θα χαρακτήριζα "επικών" διαστάσεων την έκταση της λύσης και πολύ φοβάμαι ότι η επιτροπή θεμάτων μάλλον δεν εκτίμησε σωστά το μέγεθος της απαιτούμενης λύσης.

Τετάρτη 9 Απριλίου 2014

Μέγιστος όγκος διαλύματος συγκεκριμένης τιμής pH - Μέγιστη τιμή pH σε συγκεκριμένο όγκο διαλύματος

... επιστροφή στην ιοντική ισορροπία !!!

Εμπνευσμένος από το απίστευτο 3ο ερώτημα σε αυτήν την άσκηση του φίλου Χρήστου Ελευθερίου θέλησα να προσεγγίσω και εγώ το ερώτημα του μέγιστου όγκου. Το είχαμε δει στη ανάρτηση αυτή ως την αναζήτηση του μέγιστου όγκου ρυθμιστικού διαλύματος ( θα το δούμε επαναληπτικά και εδώ σε μια πιο πονηρή εκδοχή του ) , το ξαναβλέπουμε σε μια πιο γενική μορφή του ( στο πάντα απαιτητικό διάλυμα δύο ασθενών οξέων ).

Το ερώτημα αυτό, μου δημιούργησε την απορία του αντίστροφου ερωτήματος. Εάν υπάρχουν ασκήσεις με τον μέγιστο όγκο διαλυμάτων που έχουν συγκεκριμένη τιμή pH , γιατί να μην υπάρξει ερώτημα και το αντίστροφο ερώτημα !!! 

Τετάρτη 2 Απριλίου 2014

Στοιχειομετρική διερεύνηση σύστασης μείγματος ( Mόνο για καθηγητές )


Ο χαρακτηρισμός "μόνο για καθηγητές" φανερώνει την δυσκολία των ασκήσεων που παρουσιάζονται σε αυτή την ανάρτηση. Βέβαια αυτό είναι προσωπική εκτίμηση ( μιας που δεν είμαι θεματοδότης ) αλλά εκτιμώ ότι πρέπει να υπάρχει ένα μέτρο στις διαστάσεις ( αλλά και την κατεύθυνση ) που μπορεί να πάρει ένα θέμα.

Το ζητούμενο για τους μαθητές είναι να δουν την λύση και να την κρατήσουν - απλά - στα "υπ'όψιν".
Στην ανάρτηση αυτή θα δούμε δύο τέτοιες ασκήσεις.

Κυριακή 30 Μαρτίου 2014

Στοιχειομετρική διερεύνηση σύστασης μείγματος - Δοκιμές ( Επαναληπτικές 2011 )

... όταν ο θεματοδότης ΔΕΝ έχει έμπνευση, βάζει το κόσμο να κάνει δοκιμές για να βρει την τάξη της αλκοόλης.



Σάββατο 29 Μαρτίου 2014

Στοιχειομετρική διερεύνηση σύστασης μείγματος ( Δέσμες 1994 - Θέμα 3ο )

Η πρώτη "μεγάλη άσκηση" στην κατηγορία αυτή - που είδαμε σε επίπεδο πανελληνίων - ήταν αυτή των Δεσμών του 1994. Ψάχνοντας δύο ενώσεις από επτά πιθανά ισομερή, η άσκηση μπήκε αμέσως στην κατηγορία των κλασικών και περιέχεται από τότε σε όλα τα βοηθήματα ... και σε όλες τις επαναλήψεις.

Παρασκευή 28 Μαρτίου 2014

Στοιχειομετρική διερεύνηση σύστασης μείγματος ( αλλάζοντας μια λέξη στο Γ2 των Επαναληπτικών του 2010 )

Η λέξη "αλκοολών" έκανε εύκολο το Γ2 θέμα των Επαναληπτικών εξετάσεων του 2010. Πως είναι δυνατόν να διαλέξεις λάθος δύο ενώσεις όταν όλες οι πιθανές είναι ... 2!!!

Τι θα συνέβαινε όμως εάν οι πιθανές ενώσεις ήταν περισσότερες ?

Τετάρτη 26 Μαρτίου 2014

Μερική εξουδετέρωση υδατικού διαλύματος μείγματος ισχυρού και ασθενούς οξέος (HCℓ – CH3COOH) από ποσότητα βάσης (NaOH)

 Εγκαινιάζω σήμερα μια νέα ετικέτα ( tag ) στις αναρτήσεις του Chem4exams. Είναι η κατηγορία του "Nice reading" στη οποία θα εντάσσονται άρθρα και δημοσιεύσεις που εκτιμώ ότι μπορεί κάποιος μαθητής ( και συνάδελφος καθηγητής ) να διαβάσει "με την ησυχία του" μακρυά από το άγχος των εξετάσεων.

Η 1η ανάρτηση αυτής της κατηγορίας έχει το άρθρο του φίλου και συνάδελφου Αντώνη Χρονάκη ( τον οποίο ευχαριστώ θερμά για την άδεια του να παρουσιαστεί η δημοσίευση του και μέσα από το Chem4exams ) στο θέμα της μερικής εξουδετέρωσης ενός μείγματος που περιέχει ένα ισχυρό και ένα ασθενές οξύ. Για όσους θυμούνται η περίπτωση αυτή ήταν το αντικείμενο εξέτασης του θέματος Δ3 των Πανελλήνιων εξετάσεων του 2013 για τα ημερήσια Λύκεια στο μάθημα της Χημείας Θετικής Κατεύθυνσης.

Δευτέρα 24 Μαρτίου 2014

Κυριακή 23 Μαρτίου 2014

Διακρίσεις - Ταυτοποιήσεις ( χρήση συγκεκριμένου αριθμού αντιδραστηρίου / CH3OH )

Ο κύριος τρόπος εργασίας στις ασκήσεις διακρίσεων και ταυτοποιήσεων έχει παρουσιαστεί εδώ ( στην επίλυση του θέματος Β  του φύλλου εργασίας ) αλλά θα τον δούμε και σε αυτήν την ανάρτηση.

Η διαφοροποίηση προέρχεται από τον περιορισμό που θέτει ο θεματοδότης στο πλήθος των αντιδραστηρίων που επιτρέπει να χρησιμοποιηθούν αλλά και σε μία ως προς διάκριση ένωση ( την CH3OH ) που την χρήση του διαλύματος KMnO4/H2SO4 δίνει διπλή θετική ένδειξη ( το ίδιο συμβαίνει και με την CH2=O - αλλά και το HCOOH - που δεν παρουσιάζονται στην άσκηση αυτή )

Σάββατο 22 Μαρτίου 2014

28ος Πανελλήνιος Μαθητικός Διαγωνισμός Χημείας (ΠΜΔΧ) - Β Λυκείου

Τα θέματα για την εξέταση των μαθητών της Γ λυκείου στον ΠΜΔΧ-2014 είναι διαθέσιμα ...

28ος Πανελλήνιος Μαθητικός Διαγωνισμός Χημείας (ΠΜΔΧ) - Γ Λυκείου

Τα θέματα για την εξέταση των μαθητών της Γ λυκείου στον ΠΜΔΧ-2014 είναι διαθέσιμα ...

Τρίτη 18 Μαρτίου 2014

Επαναληπτικές Χημείας 2013 - Θέμα Γ2

Ένα πολύ διαφορετικό - και δύσκολο - θέμα στοιχειομετρίας ζητήθηκε από τους μαθητές το 2013.



Παρασκευή 14 Μαρτίου 2014

Αλογονοφορμική αντίδραση Β ( Αλογονοφορμική - Grignard / Ταυτοποίηση / στοιχειομετρία μειγμάτων - δοκιμές )

Η μελέτη της αλκοόλης που προκύπτει από την επίδραση αντιδραστηρίων Grignard σε καρβονυλική ένωση μέσω της αλογονοφορμικής αντίδρασης είναι το θέμα - και - αυτής της ανάρτησης. Στο δεντράκι οργανικής παρουσιάζονται οι δύο τρόποι παρασκευή 2οταγούς μελυθο αλκοόλης μέσω Grignard.

Στο 2ο ερώτημα της άσκησης βλέπουμε - 1η φορά φέτος - μια άσκηση ταυτοποίησης/διακρίσεων. Η συγκεκριμένη ενότητα είναι συνήθως εύκολη ( ίσως και ιδιαίτερα ευχάριστη ) για τους μαθητές και κλείνει "πανηγυρικά" την ενότητα της οργανικής. Ωστόσο έχει παρατηρηθεί σημαντική απώλεια μονάδων στα ερωτήματα αυτά είτε γιατί οι μαθητές υποτιμούν την ενότητα είτε γιατί δεν μπορούν να μεταφέρουν στον γραπτό λόγο τις γνώσεις τους. Θα ακολουθήσει φύλλο εργασίας που θα μελετά αποκλειστικά την ενότητα των διακρίσεων.

Στο 3ο μέρος του φύλλου υπάρχει μια άσκηση mol μειγμάτων που επίλυση της ( στο Γ3 βασίζεται στις δοκιμές ανάμεσα στα πιθανά ισομερή ). Δεν μου αρέσουν αυτές οι ασκήσεις αλλά βέβαια δεν είμαι εγώ θεματοδότης, οπότε ...

Κυριακή 9 Μαρτίου 2014

Αλογονοφορμική αντίδραση Α ( αλογονοφορμική - Grignard / συνδυαστική στοιχειομετρική αλογονοφορμικής + pH )

Η αλογονοφορμική αντίδραση είναι μια αντίδραση που παρουσιάζεται στην ενότητα των διακρίσεων. Αξίζει όμως - εκτιμώ - να προσεχθεί ιδιαίτερα και να παρουσιαστεί ξεχωριστά , μιας που πολύ συχνά τόσο το θεωρητικό κομμάτι του θέματος της οργανικής όσο και και το στοιχειομετρικό ( mol ) επικεντρώνονται ( ή καλύτερα "ξεκλειδώνονται" ) στην μελέτη της.

Η αλογονοφορμική αντίδραση είναι μία σύνθετη αντίδραση αποικοδόμησης της ανθρακικής αλυσίδας και η γραφή των σταδίων της είναι επίσης ένα κλασικό - θεωρητικό - θέμα.

Αυτή η ανάρτηση θα εστιάσει στην σύνδεση των αντιδραστηρίων Grignard με την συγκεκριμένη αντίδραση αλλά και στην μελέτη του υδατικού διαλύματος ( οξείδωση - pH ) τους άλατος που προκύπτει από αυτήν.

Κυριακή 2 Μαρτίου 2014

Οξείδωση οργανικών ενώσεων Γ ( υδρόλυση εστέρων - Grignard + ασκήση mol μιγμάτων / pH )

Οι εστέρες είναι τα τελευταία χρόνια ένα πολύ δημοφιλές σημείο εκκίνησης του δέντρου της οργανικής. Η υδρόλυση και η σαπωνοποίηση τους έχουν την εξής ιδιαιτερότητα ως αντιδράσεις οργανικής . Δίνουν δύο (2) οργανικά προϊόντα άρα θα πρέπει να γίνει ένα είδος διάκρισης - ταυτοποίησης ώστε να βρεθεί για ποιο οργανικό προϊόν δίνονται οι αντιδράσεις που ακολουθούν.

Στο σημείο αυτό θα γίνει και η μια απόπειρα δημιουργίας συνδυαστικής άσκησης στοιχειομετρίας οργανικής με την ιοντική ισορροπία ( και συγκεκριμένα με τα ρυθμιστικά διαλύματα ).

Κυριακή 23 Φεβρουαρίου 2014

Οξείδωση οργανικών ενώσεων Β ( οξείδωση - Grignard + ασκήση mol μιγμάτων )

Back 2 back ... μελέτη της αλκοόλης που προέκυψε από προσθήκη αντιδραστηρίου Grignard σε καρβονυλική ένωση που προέκυψε από από οξείδωση αλκοόλης που προέκυψε από  προσθήκη αντιδραστηρίου Grignard σε καρβονυλική ένωση που προέκυψε από ....

Σας μπέρδεψα ετσι δεν είναι ...

Αν το πάμε από την αρχή ( και σίγουρα πιο αργά ) η άσκηση θα ξεκλειδώσει ( και μάλιστα πολύ εντυπωσιακά ).

Το 1ο μέρος του θέματος έχει και μια ανάλυση στον ορισμό της οξείδωσης και της αναγωγής που είχε μπερδέψει πολλούς μαθητές όταν έπεσε σε ερώτηση δικαιολόγησης πριν από μερικά χρόνια.

Το 2 μέρος έχει μια άσκηση στοιχειομετρίας που αξίζει - εκτιμώ - να προσεχθεί ;-)

Σάββατο 22 Φεβρουαρίου 2014

Οξείδωση οργανικών ενώσεων Α ( οξείδωση - Grignard + ασκήση mol μιγμάτων )

Οξείδωση οργανικών ενώσεων ... ήρθε η ώρα η οργανική να "δείξει τα δόντια της".
Στην 1η μου ανάρτηση με κεντρικό θέμα την οξείδωση οργανικών ενώσεων θα συνδεθεί η ενότητα αυτή με την ενότητα των αντιδραστηρίων Grignard .

Τίποτα λιγότερο από το κλασικότερο θέμα σε ολόκληρη την οργανική . Η οξείδωση ( ή όχι ) του προϊόντος της προσθήκης των Grignard σε καρβονυλική ένωση , δεν έλειψε - και ούτε θα λείψει ποτέ - από το θέμα της οργανικής των Πανελληνίων.

Σάββατο 15 Φεβρουαρίου 2014

Επαναληπτική άσκηση Χημικής Ισορροπίας

Το Chem4exams έχει φίλους. Οι πιο πολλοί φίλοι του συχνάζουν στο www.ylikonet.gr. Ένας από αυτούς είναι ο Τάσος Μπόκαρης , που έφτιαξε μια επαναληπτική άσκηση χημικής ισορροπίας που - κατά την άποψη μου - είναι απείρως διδακτική.

Η άσκηση αυτή - κατόπιν έγκρισής του - παρουσιάζεται και εδώ. Τον ευχαριστώ πάρα πολύ.

Σάββατο 8 Φεβρουαρίου 2014

Αντιδράσεις υποκατάστασης ( Δεντράκι αντιδράσεων )

Μετά τα mol της υποκατάστασης ... να και ένα "δεντράκι" με αντιδράσεις οργανικής. Η άσκηση περιέχει αντιδράσεις προσθήκης - απόσπασης και φυσικά υποκατάστασης.

Εστιάζει στις δύο - ΙΜΟ - πιο δύσκολες περιπτώσεις αυτών των αντιδράσεων.

  • Στην γραφή του εστέρα με ΓΜΤ ( παρόλο που είναι γνωστός ο μοριακός του τύπος )
  • στην ανοικοδόμηση προς ανώτερα αλκίνια

Αντιδράσεις υποκατάστασης ( άσκηση στοιχειομετρίας )

Οι αντιδράσεις υποκατάστασης είναι - μάλλον - ένα εύκολο κομμάτι της οργανικής. Ο μηχανισμός "φύγε εσύ , έλα εσύ" είναι ευκολομνημόνευτος και αυτό που μένει είναι να μάθει ο μαθητής μιας σειρά - όχι λίγες - από αντιδράσεις.

Σε αυτό το σημείο θα δούμε μια άσκηση στοιχειομετρίας ( mol ) που είναι συνήθως το 2ο μέρος του θέματος Γ. Θεωρείται - επίσης - καλό σημείο σύνδεσης με την ιοντική ισορροπία ( θα δούμε τέτοιες ασκήσεις αργότερα ).

Σάββατο 1 Φεβρουαρίου 2014

Αντιδραστήρια Grignard

Τα "αντιδραστήρια Grignard" είναι ένα από πιο όμορφα σημεία της ύλης της Οργανικής της Χημείας στην Γ Λυκείου. Το - και εξεταστικό - μεγαλείο τους θα φανερωθεί σε όλη του την έκταση όταν θα διδαχθεί και η οξείδωση των αλκοολών.

Συνηθίζω να λέω στους μαθητές μου ότι η αλκοόλη που παρασκευάζεται μέσω των Grignard θα φανερώσει την λύση της άσκησης μέσω δύο χημικών πληροφοριών που θα δώσει. Η πρώτη - η "πεζή" - πληροφορία αφορά το άθροισμα των ατόμων άνθρακα του αντιδραστηρίου Grignard και της καρβονυλικής ένωσης στην οποία προστέθηκε ( που είναι ίσο με το πλήθος των ατόμων άνθρακα στο μόριο της αλκοόλης που παράγεται ).

Η δεύτερη πληροφορία αφορά την την τάξη της αλκοόλης, που έμμεσα θα δείξει το είδος της καρβονυλικής ένωσης  στην οποία προστέθηκε το αντιδραστήριο Grignard.

Παρασκευή 31 Ιανουαρίου 2014

Προσθήκες - αποσπάσεις - Grignard

Πρώτη ενότητα αντιδράσεων στην ύλη της οργανικής της Γ Λυκείου είναι οι προσθήκες και οι αποσπάσεις. Τις προσθήκες στους υδρογονάνθρακες τις συναντήσαμε και πέρυσι ( όπως και τις αποσπάσεις ).

Φέτος συναντάμε για πρώτη φορά τις προσθήκες στον καρβονυλικό διπλό δεσμό ( αλδεΰδες - κετόνες ) και στα νιτρίλια.

Στις προσθήκες στον καρβονυλικό διπλό δεσμό εντάσσονται και οι αντιδράσεις των αντιδραστηρίων Grignard. Δεν θυμάμαι συνθετική πορεία πανελληνίων που μην "πέρασε" από τα Grignard.

Δευτέρα 20 Ιανουαρίου 2014

Υβριδισμός ατόμων άνθρακα

Η ενότητα της οργανικής της Γ Λυκείου ξεκινά με την θεωρία του υδριδισμού. Η θεωρία του υβριδισμού των ατομικών τροχιακών του άνθρακα ερμηνεύει τόσο το πλήθος των δεσμών του όσο και την γεωμετρία αυτών.

Αλλά ας τα δούμε αυτά μέσα από δύο βίντεο από την Khan Academy ένα μη-κερδοσκοπικό εκπαιδευτικό οργανισμό.Και τα δύο βίντεο είναι υποτιτλισμένα στα ελληνικά .

Πέμπτη 16 Ιανουαρίου 2014

Διαγώνισμα ογκομέτρησης

... και έτσι φτάσαμε στο τέλος του κεφαλαίου της Ιοντικής Ισορροπίας. Το κεφάλαιο κλείνει "πανηγυρικά" με την ενότητα της ογκομέτρησης δηλαδή την εύρεση της συγκέντρωσης ενός διαλύματος μέσα από την μέτρηση του όγκου ενός άλλου.

Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2014

Πανελλήνιες 2013 - Ημερήσια ΓΕΛ - Θέμα Δ4

Μπορεί οι επιστημονικές συζητήσεις / σχολιασμοί των θεμάτων των Πανελληνίων εξετάσεων Χημείας για τα Ημερήσια ΓΕΛ του 2013 , να επικεντρώθηκαν στο θέμα Δ3 , ωστόσο ο - αναμφισβήτητος εκτιμώ - "σταρ" του διαγωνίσματος ήταν το Δ4.

Ένα παμπόνηρο θέμα που μελετούσε την εξουδετέρωση δύο ασθενών - τελικά - οξέων. Με λιτά μαθηματικά ( πολύ μακριά από τον κυκεώνα πράξεων του - απαράδεκτου ? - θέματος του 2012 ) απαιτούσε από τους μαθητές να εστιάσουν στην Χημεία του φαινομένου, να έχουν κατανοήσει τις καμπύλες τιτλοδότησης και - κυρίως - να διατηρήσουν την ψυχραιμία και να εμπιστευτούν "τα χημικά τους πνευμόνια" επιμένοντας στην επίλυση της.

Τετάρτη 8 Ιανουαρίου 2014

Άσκηση ογκομέτρησης ( Ασπιρίνη )

Μια από τις αγαπημένες μου ασκήσεις ογκομέτρησης. Ζητά κάτι παραπάνω από μια απλή συγκέντρωση ενώ η ογκομέτρηση γίνεται με χρήση πρότυπου διαλύματος Ca(OH)2 ( για να μην ξεχνάμε και τους συντελεστές , έτσι !!!! )

Προσοχή λοιπόν ΚΑΙ στις πράξεις ( δες πανελλήνιες Ημερήσιων ΓΕΛ 2012 )

Σάββατο 4 Ιανουαρίου 2014

Διερεύνηση εξουδετέρωσης σε μείγμα ασθενούς - ισχυρού οξέος ( Μέρος 2ο )

Άλλη μια άσκηση με διερεύνηση στο μείγμα των πανελληνίων του 2013 ( ισχυρό- ασθενές ).
(είχαμε δεί και μια πολύ δύσκολη όπου έπρεπε να κάνουμε αριθμητική διερεύνηση στην περίσσεια , εδώ)

Η μερική εξουδετέρωση του μίγματος "κατευθύνεται" προς την πλήρη εξουδετέρωση του ισχυρού και την μερική του ασθενούς , έτσι ώστε να μείνει στο τέλος ρυθμιστικό διάλυμα.

Χρησιμοποιώ την έκφραση "κατευθύνεται" και ουσιαστικά "επιβάλω" μια συγκεκριμένη περίσσεια , αφού τόσο ...

Διαγώνισμα ρυθμιστικά διαλύματα - ΕΚΙ

Δεύτερη "στάση" στο κεφάλαιο της ιοντικής ισορροπίας ( 1ο σημείο ελέγχου εδώ ) , με ένα διαγώνισμα ελέγχου του φαινομένου της επίδρασης κοινού ιόντος και των ρυθμιστικών διαλυμάτων.

Το διαγώνισμα είναι ( πάλι ) δύσκολο , και δεν προτείνω ( αυτούσια ) την εξεταστική του χρήση... τουλάχιστον όχι την δεδομένη χρονική στιγμή.

Πιο πολύ θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σαν επαναληπτικό φυλλάδιο που έχει σκοπό να βρεί λεπτά και σκοτεινά σημεία της συγκεκριμένης ενότητας.

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...