Από το site του Αντώνη Καρπετόπουλου
Οι ήρωες του Ιουνίου είναι οι μαθητές που δίνουν εξετάσεις για να μπουν σε κάποιο πανεπιστήμιο – εξετάσεις Πανελλαδικές ή Πανελλήνιες ή Γενικές ή όπως αλλιώς τις λένε. Όταν φτάνει ο καιρός τους μου ξανάρχεται, σαν ένα είδος συναισθηματικής αναγούλας, η μυστήρια αίσθηση αγωνίας και ταραχής που μου προκάλεσαν κάποτε αυτές οι εξετάσεις: παραμένω αιχμάλωτος της διαδικασίας μολονότι δεν θυμάμαι πια ούτε σε τι με εξέτασαν, ούτε τι ακριβώς έγραψα.
Η τραυματική εμπειρία αυτών των εξετάσεων με κάνει αλληλέγγυο σε αυτούς τους μικρούς ήρωες: οι εξετάσεις αυτές έχουν τσαλακώσει χιλιάδες εφηβικές ψυχές κι αυτός είναι ο σκοπός τους. Κάποιοι λένε ότι πρόκειται για διαδικασία ωρίμανσης : μπούρδες.
Διαδικασία ωρίμανσης είναι το πρώτο φιλί και η πρώτη «χυλόπιτα», η πρώτη επαφή με το θάνατο δικού σου ανθρώπου, η πρώτη φορά που προδόθηκες από ένα φίλο, η πρώτη φορά που θα ζήσεις μακριά από τους γονείς, η πρώτη φορά που θα πληρωθείς (ή δεν θα πληρωθείς ενώ θα πρεπε) για μια δουλειά, η πρώτη φορά που θα στήσεις τη μπάλα στα έντεκα βήματα για να χτυπήσεις ένα πέναλτι ή η πρώτη φορά που θα πας στη γραμμή των βολών έστω.
Οι ήρωες του Ιουνίου είναι οι μαθητές που δίνουν εξετάσεις για να μπουν σε κάποιο πανεπιστήμιο – εξετάσεις Πανελλαδικές ή Πανελλήνιες ή Γενικές ή όπως αλλιώς τις λένε. Όταν φτάνει ο καιρός τους μου ξανάρχεται, σαν ένα είδος συναισθηματικής αναγούλας, η μυστήρια αίσθηση αγωνίας και ταραχής που μου προκάλεσαν κάποτε αυτές οι εξετάσεις: παραμένω αιχμάλωτος της διαδικασίας μολονότι δεν θυμάμαι πια ούτε σε τι με εξέτασαν, ούτε τι ακριβώς έγραψα.
Η τραυματική εμπειρία αυτών των εξετάσεων με κάνει αλληλέγγυο σε αυτούς τους μικρούς ήρωες: οι εξετάσεις αυτές έχουν τσαλακώσει χιλιάδες εφηβικές ψυχές κι αυτός είναι ο σκοπός τους. Κάποιοι λένε ότι πρόκειται για διαδικασία ωρίμανσης : μπούρδες.
Διαδικασία ωρίμανσης είναι το πρώτο φιλί και η πρώτη «χυλόπιτα», η πρώτη επαφή με το θάνατο δικού σου ανθρώπου, η πρώτη φορά που προδόθηκες από ένα φίλο, η πρώτη φορά που θα ζήσεις μακριά από τους γονείς, η πρώτη φορά που θα πληρωθείς (ή δεν θα πληρωθείς ενώ θα πρεπε) για μια δουλειά, η πρώτη φορά που θα στήσεις τη μπάλα στα έντεκα βήματα για να χτυπήσεις ένα πέναλτι ή η πρώτη φορά που θα πας στη γραμμή των βολών έστω.
Οι πανελλαδικές είναι διαδικασία διάλυσης ονείρων, πράξη συναισθηματικής βιαιότητας: σε βάζουν στο τρυπάκι ότι αξιολογείσαι ως άνθρωπος και εγκρίνεσαι ή απορρίπτεσαι. Εχουν δε σχεδόν πάντα ένα επαναλαμβανόμενο σενάριο: σχεδόν πάντα υπάρχουν κάποια θέματα (της φυσικής, των μαθηματικών κτλ) που μπερδεύουν τα παιδιά και σχεδόν πάντα θέματα της νεοελληνικής γλώσσας που προβληματίζουν. Κι ακολουθεί σαν μολυσματική ασθένεια η αγωνία για τις βάσεις, με τα ρεπορταζ των εφημεριδων και τις εκτιμήσεις των ειδικών. Των ειδικών που κανείς δεν ξέρει που απέκτησαν την ειδικότητα.
Συμβαίνει σε πολλούς
Αυτούς τους άθλιους, που στήνουν αυτή την ιερή εξέταση για να πνίξουν στην αγωνία εφηβικά καλοκαίρια, θα πρεπε να τους περάσουν από δίκη κάποια μέρα - ίσως αύριο κιόλας.Ξυπνάω ακόμα κάποια βράδια βλέποντας στον ύπνο μου ό,τι αύριο γράφω: νομίζω ότι συμβαίνει σε πολλούς. Οταν έδωσα Πανελλήνιες έζησα, μεταξύ άλλων, και μια απεργία καθηγητών που εκτόξευσε το σασπένς της διαδικασίας: δεν ξέραμε καν πότε θα γράψουμε και μας απειλούσαν ότι δεν θα γίνουν οι εξετάσεις Ιούνιο αλλά Σεπτέμβρη, έχοντας σκοπό να δηλητηριάσουν ένα καλοκαίρι της ζωής μας οι άθλιοι. Κάποτε ήθελα να γράψω ένα διήγημα με ήρωα ένα πιτσιρικά που ψάχνει τον καθηγητή που βαθμολόγησε το δικό του γραπτό στην έκθεση με σκοπό να του ζητήσει εξηγήσεις για το μικρό βαθμό του. Μετά από διάφορες περιπέτειες βρίσκει ένα τελειωμένο αλκοολικό, που τσακώνεται όλη μέρα με τη γυναίκα του και την πεθερά του. Καταλαβαίνει ότι ο βαθμολογητής του ελάχιστα ασχολήθηκε με το κείμενο και πως για αυτόν η έκθεση, που μπορεί να καθόρισε τη δική του τη ζωή, ήταν απλά ένα χιλιάρικο δραχμές παραπάνω: τόσα έπαιρναν τότε οι βαθμολογητές που πληρώνονταν με το γραπτό. Ο μικρός σκέφτηκε να του κάψει το αμάξι, αλλά προτίμησε απλά να τον περιφρονήσει: ήθελα να το γράψω ελπίζοντας ότι θα βρω τις λέξεις για να περιγράψω αυτό το συναίσθημα της βαθιάς περιφρόνησης προς τον κόσμο των εξεταστών που νοιώθει κάθε πιτσιρικάς κάποια στιγμή, πριν ή μετά τη διαδικασία, όμως ήταν αδύνατο να βρω τις λέξεις. Αντίθετα από τον έρωτα π.χ, για τον οποίο μπορείς να πεις πολλά μιλώντας εξ ονόματος όλων, η περιφρόνηση είναι σοβαρή και απερίγραπτη εσωτερική υπόθεση.
Μέσα στο μίξερ
Οι πανελλήνιες ήταν για μένα πάντα το μίξερ στο οποίο μας έβαζαν μέσα και μας χτυπούσαν επιχειρώντας να σκοτώσουν τη δημιουργική μας σκέψη τη στιγμή ακριβώς που αυτή στυλώνει τα πόδια της και αποκτά υπόσταση. Είναι ο πιο άτσαλος τρόπος για να σε πείσουν ότι υπάρχουν γενικοί και όχι προσωπικοί κανόνες ευτυχίας, ενώ προφανώς ισχύει το αντίθετο. «Περνάς» και σου δημιουργούν την ψευδαίσθηση ότι έχεις μια ζωή μπροστά σου με όλα τα προβλήματα λυμένα. «Δεν περνάς» και πρέπει να απολογείσαι για αυτό για χρόνια – σαν να έχεις κάνει κάποιου τύπου έγκλημα. Οι μεγάλοι (γονείς, βαθμολογητές, καθηγητές, προπαρασκευαστές κτλ) ξέρουν ότι το «περνάς» και το «δε περνάς» είναι η αλήθεια του ίδιου ψέματος και ότι η ζωή είναι κάτι εντελώς διαφορετικό. Ξέρουν επίσης και ότι η ευτυχία ελάχιστη σχέση έχει μ αυτή τη διαδικασία πνευματικής αποχαύνωσης στην οποία καταδικάζουν για κανα δυο (;) χρόνια τα παιδιά. Ομως από φόβο στο να απαντήσουν στις εφηβικές απορίες, υπερασπίζονται και συντηρούν αυτό το γελοίο σύστημα αξιολόγησης. Αν είχαμε κουράγιο, θα παραδεχόμασταν ότι βάζουμε στα παιδιά μας ερωτήσεις, αντί να τολμήσουμε να τα βοηθήσουμε να βρουν απαντήσεις και το κάνουμε μη τυχόν και δε γίνουν σαν εμάς.
Πάντα θαυμάζω όσους περνάνε τη διαδικασία και πάντα συμπονώ όσους δεν τα κατάφεραν. Ειδικά στους δεύτερους θα θελα να πω ότι ακόμα κι αν δεν καταφέρουν να περάσουν σε κάποιο πανεπιστήμιο (ώστε να συνεχίσουν να δίνουν εξετάσεις για να γίνουν στο τέλος κάτι σαν το μπαμπά τους – δεν το λέω ειρωνικά), υπάρχει μπροστά τους μια ολόκληρη ζωή που τους περιμένει και που θα πρέπει να τη ζήσουν όσο πιο συναρπαστικά μπορούν γιατί είναι μία και μόνο. Θέλω να τους πω ότι η αποτυχία στις πανελλήνιες δεν έχει να κάνει καθόλου με τις δικές τους δυνατότητες: αυτές δεν μπορεί να τις αξιολογήσει κανένα σύστημα και δεν μπορεί να τις επιβραβεύσει κανένας εξεταστής. Θέλω να τους πω ότι δεν τελούν υπό κρίση, αλλά απλά κλείνουν ένα κεφάλαιο στη ζωή τους και ότι ο σκοπός τους πρέπει να είναι το επόμενο να είναι συναρπαστικότερο. Το ταλέντο τους, τη φρεσκάδα τους, την όρεξή τους, την ίδια τη δύναμη τους, δεν την καθορίζουν οι πανελλήνιες: στη ζωή μας ο μόνος βαθμολογητής στον οποίο δίνουμε εξετάσεις είναι ο εαυτός μας – όχι γιατί είμαστε εγωιστές, αλλά γιατί θέλουμε να γινόμαστε καλύτεροι, πιο ωραίοι, πιο δυνατοί.
Η μόνη επιδίωξη
Στους ήρωες των πανελλαδικών λέω ότι η μόνη τους επιδίωξη πρέπει να είναι πως θα τις διαγράψουν από τη μνήμη τους. Αν πετύχουν σε αυτές, οφείλουν να φροντίσουν να μην γίνουν σαν αυτούς που την ορίζουν, έχοντας ως σκοπό να τους κάνουν όμοιούς τους. Σε αυτούς που δεν τα κατάφεραν λέω ότι ίσως είναι πραγματικά τυχεροί: θα γίνουν κάτι καλύτερο από αυτό που τους προόριζαν κι αυτό πρέπει να είναι από εδώ και στο εξής η φιλοδοξία τους.
Τα λέω αυτά εγώ που καμιά φορά νομίζω πως αυτές τις κωλοεξετάσεις τις δίνω κάθε μέρα έχοντας απέναντι ένα άγνωστο βαθμολογητή που θα κάνει ό,τι μπορεί για να μου κάνει τη ζωή δύσκολη. Κούνια που τον κούναγε…
(ΒΗΜagazino, Iούνιος του 2019)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου