Δευτέρα 8 Μαρτίου 2021

Ενέργεια 1ου ιοντισμού VS Ενέργεια 2ου ιοντισμού

Τι είναι αυτό που "επιτρέπει" στον θεματοδότη να θέσει ερωτήματα για την 2η ενέργεια ιοντισμού ;

Αυτά και άλλα πολλά στην ανάρτηση που ακολουθεί.


Και το pdf της ανάρτησης :

9 σχόλια:

  1. Αντώνη καλησπέρα συγχαρητήρια για την παρουσίαση απλώς θα ήθελα ένα σχόλιο-διευκρίνηση για το δραστικό πυρηνικό φορτίο που λες ότι δεν υπάρχει, παρότι και εγώ στα ιόντα προκρίνω το πυρηνικό φορτίο χωρίς να αποκλείω το Zeff. Το λέω γιατί υπάρχουν καθηγητές που το ζητούν ως δικαιολόγηση αφενός, αφετέρου χρησιμοποιείται από βιβλία φροντιστηριακά, αλλά και άλλα συγγράμματα και από ξενόγλωσσα ειδικά σε απαντήσεις σχετικών ερωτημάτων πχ ZeffNa+=9+. Ευχαριστώ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Καλησπέρα Γιώργο και ευχαριστώ για τον σχολιασμό.
    Οπως λέω και στην ανάρτηση και εγω δεν αποκλείω την χρήση του Δ.Π.Φ. από τους μαθητές για τα ιόντα παρόλο που προτείνω την χρήση του πυρηνικού φορτίου. Είναι ένα θέμα που δεν επιμένω γιατί γνωρίζω ότι η επιλογή του σχολικού βιβλίου να απλουστεύσει την περιγραφή του ( ορθή επιλογή κατά την άποψη μου ) προκαλεί ( αναπόφευκτα ) προβλήματα. Η χρήση του από τα φροντιστηριακά βιβλία μου εντελώς αδιάφορη ( για 15 χρόνια νόμιζα ότι το Fehling δεν αντιδρά με HCOOH και ότι ότι κάθε μετατόπιση προς τα δεξιά είναι αύξηση της απόδοσης ... γιατί ? ... γιατί το έγραφε φροντιστηριακό βιβλίο).

    Για να ξαναγυρίσω στη συζήτηση εάν υπήρχε τέτοιο θέμα στην βαθμολόγηση γραπτών πανελλαδικών εξετάσεων , θα ζητούσα οδηγία από τους συντονιστές ( και με πολύ χαρά θα δεχόμουν και την χρήση του Δ.Π.Φ. ως απάντηση ) ...

    ΥΓ ... προφανώς σε κάποιο φροντιστηριακό βιβλίο υπάρχει η τακτική της τοποθέτησης των ιόντων στον ΠΠ για τη σύγκριση των περιοδικά μεταβαλλόμενων ιδιοτήτων. Δεν μπορείς να φανταστείς πόσες φορές το είδα στην περσινή διόρθωση του Β1 - (ii).

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Καλησπέρα Αντώνη

    - Θα συμφωνήσω μαζί σου όσον αφορά ότι δεν έχω βρει ακόμα σε βιβλιογραφία δραστικό πυρηνικό
    φορτίο ιόντος δεν σημαίνει όμως ότι δεν υπάρχει ( το ψάχνω...) Θεωρώ ότι και στα ιόντα υπάρχει η έννοια
    του δραστικού πυρηνικού φορτίου (ίσως να κάνω λάθος ίσως και όχι)
    Το θέμα είναι πως υπολογίζεται αφού οι κανόνες slater ισχύουν μόνο για ουδέτερα σωματίδια?

    - Ασκηση 77β σελ 248
    Αιτιόλογηση χωρίς χρήση δραστικού πυρηνικού φορτίου:
    Αν ήταν ουδέτερα τότε το Ca θα είχε μεγάλύτερο μέγεθος.
    Έχουν αποβ. και τα δύο!! 2 ηλεκτρ.
    Το κατιόν έχει μικρότερο μέγεθος απο το το ουδέτερο
    Άρα και στα κατιόντα το κατιόν του ασβεστίου θα έχει μεγαλύτερο μέγεθος
    Συμφωνείς προτείνεις κάποια άλλη αιτιολόγηση?

    - Στο Β1 του 2019 πήρα σωστές τις αιτιολογήσεις με χρήση δραστικού πυρηνικού φορτίου
    δεν είναι ώρα να αναλύσω τους λόγους..

    - Στο Β1 του 2019 έτσι όπως το θέσανε καμμία επιλογή δεν ήταν σωστή
    έπρεπε να υπάρχει επιλογη
    μόνο το πυρηνικό φορτίο!!
    Εκείνη την περίοδο μίλησα με πολλλούς και κάποιοι συμφώνησαν μαζί μου σε αυτό (μεταξύ των οποίων και
    ο Χρονάκης Αντώνης)

    To ευχαριστούμε για την ανάρτηση είναι πάντα αυτονόητο

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Καλησπέρα δυνάδελφοι. Σχετικά με το αν το ΔΠΦ χρησιμοποιείται για τα ιόντα, μεταφέρω φράση από βιβλίο του Atkins "Chemical Principles": The smaller member of a pair of isoelectronic ions in the same period will be an ion of an element that lies farther to the right in a period, because that ion has the greater effective nuclear charge.
    Ο Αντώνης νομίζω το ξέρει, είμαι υπέρ γενικών λύσεων και οπαδός της ερμηνείας των μεταβολών ΌΛΩΝ των περιοδικών ιδιοτήτων, ατόμων και ιόντων, αποκλειστικά με τη χρήση δύο μεγεθών: n και Z*. Ολική προσέγγιση με μόνο δύο παράγοντες...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Χρησιμοποιείται ο όρος effective nuclear charge για ιόντα υπολογίζεται είτε προσεγγιστικά είτε με κανόνες slater αντίστοιχα όπως για τα άτομα με τις ίδιες τιμές τουλάχιστον αυτό έχω δεί σε ξενόγλωσσα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Επειδή η κουβέντα έχει φύγει προς την ΔΠΦ "ιόντος" θα κάνω νέα ανάρτηση με αυτό το θέμα ώστε να συνεχίσουμε εκεί.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Καθυστέρησα να μπω στον πολύ ενδιαφέροντα διάλογο. Ίσως ήδη να το έχετε καλύψει. Η σύγκριση μεγέθους των Na+ και Κ+ είναι εύκολη αφού έχεις ίδιο Ζ*=9 (ας πούμε). Τι γίνεται όμως με τη σύγκριση Li+ και Κ+; Ποιο είναι το Ζ* του Li+;
    Φιλικά
    Νίκος Φουρνογεράκης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Γειά σου Νικο ... ( ευχαριστώ για τον σχολιασμό ).

      Τα συμπεράσματα που βγάζω εγω είναι :


      • Εάν θέλουμε να συγκρίνουμε ατομικές ακτίνες καταφεύγουμε στον Π.Π. και στην διάταξη που δείχνει την μεταβολή της ατομικής ακτίνας ( προς τα κάτω – προς τα αριστερά ) και της Εi1 ( προς τα πάνω – προς τα δεξιά ).

      • Εάν θέλουμε να συγκρίνουμε μεγέθη σωματιδίων ( ιόντων – ατόμων ή ιόντων – ιόντων ) μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το ΔΠΦ των σωματιδίων.

      Η έννοια του «ΔΠΦ ιόντος» :
      • υπάρχει στην ελληνική και διεθνή βιβλιογραφία.
      • υπολογίζεται με τους ίδιους κανόνες που υπολογίζεται το ΔΠΦ ατόμου. Με δεδομένο ότι το σχολικό βιβλίο παρουσιάζει τον υπολογισμό του ΔΠΦ με προσεγγιστικό τρόπο μπορούμε να δεχτούμε ότι όποια αμφιβολία μας μπορεί να υπάρχει για την εφαρμογή των κανόνων υπολογισμού του ΔΠΦ ( που έχουν διατυπωθεί για άτομα ) σε ιόντα , εντάσσεται στο γενικό προσεγγιστικό κλίμα παρουσίασης του μεγέθους του ΔΠΦ.

      Όσο μεγαλύτερη είναι η τιμή του ΔΠΦ σωματιδίου ( ατόμου ή ιόντος ) τόσο μεγαλύτερη είναι έλξη που δέχεται το πιο απομακρυσμένο ηλεκτρόνιο του σωματιδίου , με αποτέλεσμα :
      • τη μείωση της απόστασης του από τον πυρήνα ( μείωση του μεγέθους ).
      • την αύξηση της απαιτούμενης ενέργειας για την απομάκρυνση του ( Ei ).

      ΣΗΜΑΝΤΙΚΉ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ :
      Ο προσεγγιστικός τύπος του υπολογισμού του ΔΠΦ ( όπως αυτός παρουσιάζεται στο σχολικό βιβλίο ) οδηγεί στη παρανόηση ότι δύο σωματίδια μπορούν να έχουν την ίδια τιμή ΔΠΦ. Αυτό είναι :
      • λανθασμένο αλλά
      • δυστυχώς δεν μπορεί να αποφευχθεί με βάση τον προσεγγιστικό τύπο υπολογισμού
      που προτείνει το σχολικό βιβλίο :
      ΔΠΦ = Ζ – Ζεσωτερικών στιβάδων

      Στη περίπτωση αυτή για την σύγκριση του μεγέθους του σωματιδίου και της απαιτούμενης ενέργειας για τη απομάκρυνση του πιο απομακρυσμένου ηλεκτρονίου του μπορεί να χρησιμοποιηθεί η ένταση των ενδοηλεκτρονιακών απώσεων που είναι ανάλογη των ηλεκτρονίων της εξωτερικής στιβάδας. Όσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμός των ηλεκτρονίων της εξωτερικής στιβάδας του σωματιδίου τόσο ισχυρότερες είναι οι ενδοηλεκτρονιακές απώσεις , με αποτέλεσμα :
      • την αύξηση της απόστασης του πιο απομακρυσμένου ηλεκτρονίου από τον πυρήνα ( αύξηση του μεγέθους ).
      • τη μείωση της απαιτούμενης ενέργειας για την απομάκρυνσή του.

      ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ

      Σύγκριση μεγέθους 10Νe με 9F-

      Τα δύο σωματίδια έχουν την ίδια ηλεκτρονιακή διαμόρφωση :
      1s2 2s2 2p6
      Ισχύει κατά προσέγγιση : ΔΠΦ (Ne) ≈ 10 – 2 = 8
      Ισχύει κατά προσέγγιση : ΔΠΦ (F-) ≈ 9 – 2 = 7

      H έλξη του πυρήνα Ne στην ίδια διαμόρφωση ( 2s2 2p6 ) είναι ισχυρότερη σε σχέση με την αντίστοιχη έλξη του πυρήνα του F- , με αποτέλεσμα να μειώνει την απόσταση μεταξύ αυτού ( του πυρήνα ) και των μακρινότερων ηλεκτρονίων άρα και το μέγεθος του σωματιδίου.

      Έτσι ισχύει : F- > Ne


      Σύγκριση μεγέθους 9F με 9F-

      9F : 1s2 2s2 2p5 ΔΠΦ ( κατά προσέγγιση ) ≈ 9 – 2 = 7
      9F- : 1s2 2s2 2p6 ΔΠΦ ( κατά προσέγγιση ) ≈ 9 – 2 = 7

      Τα δύο σωματίδια έχουν ( λανθασμένα ) κατά προσέγγιση την ίδια τιμή ΔΠΦ όμως στην περίπτωση του ιόντος F- υπάρχει ισχυρότερη ενδοηλεκτρονιακή άπωση ( 8 ηλεκτρόνια εξωτερικής έναντι 7 ) που έχει σαν αποτέλεσμα την αύξηση του μεγέθους του σωματιδίου.

      Έτσι ισχύει : F- > F


      Σύγκριση μεγέθους 11Νa+ με 19Κ+

      11Na+ : 1s2 2s2 2p6 ΔΠΦ ( κατά προσέγγιση ) ≈ 11 – 2 = 9
      19Κ+ : 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 ΔΠΦ ( κατά προσέγγιση ) ≈ 19 – 10 = 9

      - Τα δύο σωματίδια έχουν ( λανθασμένα ) κατά προσέγγιση την ίδια τιμή ΔΠΦ
      - Τα δύο σωματίδια έχουν ( λανθασμένα ) την ίδια ενδοηλεκτρονιακή άπωση μεταξύ των ηλεκτρονίων της εξωτερικής στιβάδας ( 8 ηλεκτρόνια σε κάθε περίπτωση ).

      Η σύγκριση θα γίνει με βάση το γεγονός ότι στο ιόν Κ+ υπάρχει μεγαλύτερος κύριος κβαντικός αριθμός εξωτερική στιβάδας άρα το πιο απομακρυσμένο ηλεκτρόνιο :
      • βρίσκεται πιο μακριά από τον πυρήνα ( μεγαλύτερο μέγεθος σωματιδίου )
      • είναι πιο εύκολο να αποσπαστεί ( μικρότερη απαιτούμενη ενέργεια – τιμή Ei )

      Αυτά είναι κομμάτι από τα προσωπικά μου συμπεράσματα από την κουβέντα που είχαμε σε αυτήν αλλά και στην ( επόμενη ) ανάρτηση που ακολούθησε.


      Διαγραφή
    2. Αντώνη σε ευχαριστώ πολύ για την εξαιρετικά αναλυτική απάντησή σου και τον πολύτιμο χρόνο σου.
      Η αλήθεια είναι ότι το παράδειγμα με τη σύγκριση Li+ και Na+ δεν εμπίπτει σε κάποια από τις παραπάνω κατηγορίες αφού τα συμπεράσματα με το ΔΠΦ (αν θεωρήσουμε ότι Z*(Li+)≈ 3 – 0 = 3 και Z*(Na+)≈ 11 – 2 = 9) και το nεξ είναι αντικρουόμενα... και για όλα αυτά "φταίει" ο υπολογισμός του Z*(Li+).
      Με εκτίμηση
      Νίκος Φουρνογεράκης

      Διαγραφή

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...